Dijitalleşme ile ilgili gelişmeler her geçen gün hayatımızda daha fazla yer almakta, iş yapış şekilleri değişmekte, birçok faaliyet elektronik ortama taşınarak zaman, hız ve maliyetten tasarruf sağlanabilmektedir.
Özellikle pandemi süreci ile birlikte dijitalleşme ve uzaktan iş yapış şekillerinde çeşitlilik ve hızlanma daha da artmıştır. Dijitalleşmenin, pandemi süreci ile birlikte zorunluluk olmasının yanında verimlilik, kolaylık ve bürokrasinin azaltılmasına katkıda bulunması nedeniyle hayatımızda daha çok yer alacağı su götürmez bir gerçek.
Halihazırda bir çok bankanın dijital kanallardan müşteri kazanım süreçleri bulunmakta, fakat müşteriden ıslak imzalı sözleşme alınması zorunlu olduğu için dijital olarak başlayan sürecin bir bacağı(sözleşmenin kurye ile müşteriye gönderilmesi ve ıslak imza alınması) maalesef manuel olarak yürütülmek zorundaydı.
‘Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’ ile birlikte müşterinin oturduğu yerden başvuruda bulunması ve ıslak imza olmadan müşteri olması ve diğer ürünlere başvurmasının önü açılmış oldu. Bu sayede dijital bankacılık hizmetini daha hızlı, konforlu ve çeşitli sunabilen bankalar/kuruluşlar bir adım öne çıkacaktır.
Peki bankalar/finansal kuruluşlar müşteriyi dijital ortamda nasıl doğrulayacak?
Öncelikle bu noktada dijital kimlik kavramını açıklamakta fayda var.
Dijital kimlik, başvuruda bulunan kişinin çeşitli kontrollerle elektronik ortamda tanınmasını sağlama işlemidir.
Gelin kimlik tanıma yöntemleri neler olabilir birlikte bakalım:
- belge tanıma teknolojisi ile müşteri tarafından yüklenen belgelerin doğrulanması,
- biyometrik verilerin kontrolü (parmak izi, ses tanıma, yüz tanıma vs.)
- yüklenen fotoğrafın yüz tanıma teknolojisi ile doğrulanması,
- çeşitli sistemler ile kurulan bağlantılar ile (sosyal analitik) yapılan kontroller
Doğrulama için kullanılabilecek yöntemler 3 başlık altında toplanabilir.
- Kişi tarafından bilinen faktör (Örneğin; gizli kelime)
- Kişi tarafından sahip olunan faktör (Örneğin; müşteriye gönderilen SMS, kart şifresi, kart no)
- Kişinin biyometrik bir karakteristiği olan faktör (Örneğin;Parmak izi, ses tanıma, yüz tanıma)
Peki Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı kişiye ait hangi bilgileri sağlamaktadır?
Türkiye Cumhuriyeti Kimlik kartı, dijital kimlik olarak kullanılabilecek bilgilere sahiptir. Kimlik kartı içerisinde biyometrik veriler bulunmakta ve teknik olarak elektronik imza verisinin yazılabileceği altyapı bulunmaktadır. TÜBİTAK tarafından sunulan sertifikasyon hizmeti ile belgelenmiş kart okuyucular kullanılarak doğrulanan verilerin (e-imza) internet üzerinden paylaşılması suretiyle uzaktan kimlik doğrulama ve işlemler yapılabilmektedir.
‘Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’te 43 nolu maddede yer alan ifade aşağıda yer almaktadır.
Peki ilgili tebliğdeki Uzaktan kimlik tespiti ve üçüncü tarafa güven maddesi ne içermektedir?
MADDE 43 – (1) Banka, 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve alt düzenlemelerinde yer alan yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, müşterinin veya müşteri adına hareket eden kişinin kimliğini tespit etmek amacıyla, uzaktan kimlik tespiti yöntemleri kullanabilir ya da hâlihazırda müşteri veya müşteri adına hareket eden kişi için daha önce kimlik tespitinde bulunmuş başka bir bankadan açık bankacılık servisleri aracılığıyla hizmet alabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurul yetkilidir.
Bu madde nelerin önünü açacaktır?
- Müşteri oturduğu yerden istediği banka ya da kuruluştan kolayca müşteri olabildiği için müşterilerin sistemlere kayıt olma ve sistemlerin avantajlarını görme fırsatını oluşturmaktadır.
- Müşterilerin dijital ortamda girmiş olduğu dokümanların ve bilgilerin sadece 1 başvuru yerine birden fazla başvuruda kullanılabiliyor olması ile müşterileri ve bankaları fiziksel evrak ve prosedürlerden kurtarmaktadır.
- Açık bankacılık faaliyeti yapan Fintech firmalarının ve müşterilere hizmet eden ve müşterilerin konforunu arttıran ürünlerin sayısı artacaktır.
Kısaca, dijitalleşme ve müşterilere ulaşma noktasında birçok fırsatların yolunu açan bu tebliğ müşterilerin konfor ve memnuniyetini arttıracak; operasyonel olarak yapılan birçok adımın dijital alana kayması sonucu süreçlerin hızlanması ve maliyetlerin azaltılması noktasında ciddi katkılar sağlayacaktır.
Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik ile ilgili detaylara aşağıdaki linkten erişebilirsiniz.
