Türkiye’de kartlı ödemeler ve nakitsiz ödemeler toplumu hedefine yönelik çalışmalar konusunda 2018 yılında yaşanan gelişmelerin aktarıldığı toplantıda BKM (Bankalararası Kart Merkezi) tarafından iletilen veriler kartlı ödemelerin her geçen hayatımıza daha da girdiğini gösteriyor.
Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü Soner Canko, BKM verilerine göre toplam kartlı ödeme tutarının 2018’de yüzde 21 büyüyerek 817 milyar TL’ye ulaştığını bildirdi.
Soner Canko, kartlı ödemelerde banka kartı kullanımında tüketici alışkanlıklarının son yıllarda değişim gösterdiğini aktararak kredi kartıyla yapılan ödeme tutarının yüzde 18, banka kartıyla yapılan ödeme tutarının ise yüzde 38 arttığını belirtti. 2018’de her 3 kartlı ödemeden 1’i banka kartlarıyla gerçekleştiğini, 2017 yılında ilk defa banka kartlarıyla yapılan alışveriş adedi nakit çekim adedini geride bıraktığını, artık her 5 banka kartı işleminden 3’ünün alışveriş olarak gerçekleştiğini ifade etti.
Geçen yıl kredi kartı sayısının yüzde 6, banka kartı sayısının ise yüzde 11 artış gösterdiğini dile getiren Canko, 2018 yılında kredi kartı adedinin 66,3 milyona, banka kartı adedinin ise 146,4 milyona ulaştığını, toplam kart adedinin yaklaşık 213 milyon olarak gerçekleştiğini bildirdi.
Soner Canko, 2018 yılında en fazla kartlı ödeme artışı görülen sektörler hakkında da bilgi verdi. “2018 yılında da bir önceki yıl olduğu gibi hava yolları sektörü kartlı ödemelerde en fazla artış gösteren sektör oldu. Hava yolları sektöründe kartlı ödemeler geçen yıl yüzde 44 artarak 20,6 milyar TL’ye ulaşırken, bu sektörü yüzde 29’luk artış ve 36,7 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarı ile restoran ödemeleri, yüzde 28’lik artış ve 17,6 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla konaklama sektörü, yine yüzde 28’lik artış ve 32 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla sağlık ürünleri & kozmetik sektörü, yüzde 27’lik artış ve 78,1 milyar TL’lik kartlı ödeme tutarıyla akaryakıt istasyonları sektörü izledi.” ifadesini kullandı.
İşlem cirolarına göre de sektörleri değerlendiren Canko, en fazla kartlı ödeme yapılan sektörün 148 milyar TL ile market ve AVM’ler olduğunu, bu iki sektörü 78 milyar TL ile akaryakıt, 68 milyar TL ile giyim, 57 milyar TL ile küçük gıda perakendesi, 45 milyar TL ile elektronik eşya sektörlerinin takip ettiğini belirtti.
Canko, banka kartlarının internette kullanımı hızla yaygınlaşırken, internetten alışveriş deneyimi yaşayan kişi sayısının da her geçen gün arttığını vurguladı. 2017 yılında 99 milyar TL olarak gerçekleşen online ödemelerin 2018’de yüzde 40 arttığını ve 139 milyar TL’ye yükseldiğini aktaran Canko, genç nüfusun ve dijital dönüşümün etkisiyle internetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payının ise yüzde 16’yı geçtiğini dile getirdi.
Öte yandan geçen yıl kartlı ödemelerle yapılan yabancı harcamalarında rekor kırıldığını ifade eden Canko, “BKM verilerine göre 2018 yılında yabancı kartlarla ülkemizde yapılan alışverişler geçen yılın 2 katına çıkarken, yurt içinde yapılan kartlı ödemeler içindeki yabancı payı ise rekor oranla yüzde 5’i geçti. 13 Ağustos 2018, yabancı kartlarla Türkiye’de 281 milyon TL ile en fazla ödeme yapılan gün oldu. 1 yılda 17 milyon farklı yabancı kartla, kart başına 2 bin 600 TL ödeme gerçekleşti.” ifadelerini kullandı.
Canko, 2017 yılında 42 milyon adet olan temassız özellikli kart sayısının, 2018 yılında yüzde 40 artarak 58 milyona yükseldiğini bildirdi.
2018’de Türkiye’deki temassız özellikli terminal adedinin 1 milyon adedi geçtiğini belirten Canko, temassız özellikli terminal adedinin toplam terminal adedi içindeki payının ise yüzde 52 olduğunu aktardı.
Canko, “2015 yılında temassız özellikli terminal adedi sadece 300 bin adetti. Şimdi bu rakam 1 milyon adedi geçti. Yani 2015’ten bugüne temassız kabul noktasının 4 katına çıktığını söyleyebiliriz. Artık her 2 kart kabul noktasından 1’i temassızı destekliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kullanıcıların daha yüksek tutarlı işlemlerde de temassız ödeme yapmayı güvenle tercih ettiklerinin altını çizen Canko, 2018 yılında temassız ödeme adedinin 2017’ye kıyasla 2,5 katına çıktığını ifade etti.
Temassız ödemeyi tercih edenlerin, etmeyenlere göre daha sadık kart kullanıcıları olduklarının görüldüğünü de dile getiren Canko, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kullanıcılar kartlı ödemeleri yüzde 32 daha fazla tercih ediyor. Temassız işlemler 2017 yılında 88 milyon adet gerçekleşirken, 2018 yılında bu rakam 2,5 kat artarak 213 milyon adede ulaştı. Temassız kartlarla yapılan ortalama işlem tutarı 2017’de 26 TL iken 2018’de 31 TL’ye yükseldi. Temassız ödeme adedi ise 2015 yılının 7 katına çıktı. Temassız ödeme rekoru 31 Aralık’ta 700 bin farklı kartla yapılan 1 milyon adet işlemle kırıldı. Aylık temassız işlem adedi 25 milyona ulaşırken, her 6 karttan 1’i temassız ödemelerde kullanıldı.”
Bankalararası Kart Merkezi, 2018’de kartlı ödemelerin “en”lerini de gözler önüne serdi. Geçtiğimiz yılın ödemeler ekosistemine dair “en”leri şöyle:
- “En fazla kartlı ödeme adedi 21 milyon ödemeyle 14 Haziran Ramazan Bayramı Arife Günü’nde gerçekleşti.
- 2018 yılında en fazla işlem tutarının gerçekleştiği gün 3,7 milyar TL ile MTV ödemelerinin yapıldığı 31 Temmuz oldu.
- Okula dönüş dönemini kapsayan eylül ayında 74,2 milyar TL ile en fazla kartlı ödeme gerçekleşti.
- 23 Kasım Muhteşem Cuma’da 2,1 milyon farklı kartla internetten ödeme yapılarak rekor kırıldı.
- İnternetten en fazla kartlı ödeme 1,1 milyar TL ile vergi yapılandırma ödemelerinin yapıldığı 30 Kasım’da gerçekleşti.
- 31 Aralık’ta 700 bin farklı kartla yapılan 1 milyon adet işlemle temassız ödeme rekoru kırıldı.”
2018 yılında kart kullanıcılarına verilen her 100 karttan 28’inin TROY logolu olduğunu belirten Soner Canko, “TROY kartların kullanıcılarla buluşmaya başladığı 2017 başından itibaren TROY logolu kart adedi istikrarlı bir şekilde arttı ve 2018 yılında cüzdanlarda yer alan her 4 karttan 1’i TROY oldu” dedi. TROY kart sahipleriyle ilgili büyük resme bakıldığında iki önemli çıktıya ulaşıldığını vurgulayan Canko, şöyle konuştu: “Öncelikle daha önce kartı olan değil, hiç kart kullanmamış kişilerin TROY sahibi olduğunu görüyoruz. Bu kişiler ‘banka kartı’ alarak, hesaplarındaki kadar harcama yapıyor ve kartlarını ‘ödeme’ aracı olarak kullanıyorlar.” 2018 yılında TROY logolu kartlarla yapılan işlem adedi 100 milyona, işlem hacmi ise 23 milyar TL’ye ulaştı.
Geçtiğimiz yıl TROY logolu kartlarla 13 milyon adet işlem gerçekleştiği dikkate alındığında, TROY kartların kullanımı 2018 yılında yaklaşık 8 katına çıktı. Bu sonucu değerlendiren Soner Canko, “Bundan daha da önemlisi bu hızlı artış sadece İstanbul-Ankara-İzmir gibi 3 büyük ilden değil Antalya, Adana, Bursa, Kayseri ve Konya gibi Anadolu illerinden kaynaklı. Diğer yandan, işlem tutarlarını incelediğimizde, işlemlerin yüzde 70’ini, ‘mikro ödemeler’ olarak adlandırdığımız 50 TL altı işlemlerin oluşturduğunu görüyoruz. Bu durum da daha önce belirttiğim gibi TROY logolu kartların harcama aracı olmaktan ziyade ödeme aracı olarak kullanıldığının diğer bir göstergesi” diye konuştu.
Öte yandan geçtiğimiz yıl kartlı ödemelerle yapılan yabancı harcamalarında rekor kırıldığını ifade eden Canko, “BKM verilerine göre 2018 yılında yabancı kartlarla ülkemizde yapılan alışverişler geçen yılın 2 katına çıkarken, yurt içinde yapılan kartlı ödemeler içindeki yabancı payı ise rekor oranla yüzde 5i geçti. dedi. 13 Ağustos 2018, yabancı kartlarla Türkiye’de 281 milyon lira ile en fazla ödeme yapılan gün oldu. 1 yılda 17 milyon farklı yabancı kartla, kart başına 2 bin 600 lira ödeme gerçekleşti.” ifadelerini kullandı.
