B2B ile B2C kavramları e-ticaret işlemlerinde kullanılan bir işbirliği yöntemidir.
Öncelikle B2B ve B2C kavramlarına göz atmakta fayda var.
B2B(BusinessToBusiness), büyük firmaların oluşturduğu bayilik sistemlerinde görülen, kapalı bir ağ yapısında, firmaya bağlı bayiler, tedarik, stoklama, dağıtım, pazarlama vs. gibi iş süreçlerini etkin şekilde yürütmek için kullanılan sisteme verilen addır. Firmalar için tedarik pazarı olarak da kullanılmaktadır.
B2C, Business to Consumer kavramının açılımı olup üreticinin tüketicilere ürünlerini elektronik ortam üzerinden satışa sunması faaliyetini ifade eder. Bu sistem, e-ticaret konusunda en yaygın olarak kullanılan ve bilinen iş modelidir. Sanal mağazalar ve web portalları B2C pazarlama modelindeki e-ticaret faaliyetlerine örnektir.
B2B ve B2C arasındaki temel fark, müşterinin kim olduğudur. Genel olarak müşteriler şirket olduğunda B2B, şahıs olduğunda ise B2C terimi kullanılır. Örneğin bireylere kitap satan bir internet sitesi B2C tarzında, sanayi şirketlerine kimyasal malzeme satan bir şirket ise B2B tarzında çalışır.
B2B ve B2C’yi Müşteri, Satınalma, Satış ve Pazarlama yönünden nasıl değerlendirebiliriz?
“Müşteri” yönünden
- B2B müşterileri ürünün mantığına daha fazla odaklanırken; B2C müşterileri ürünün sağladığı faydalara daha fazla odaklanmaktadır.
- B2B müşterisinin satınalma kararında kişisel duygular yer almaz; B2C müşterisi ise ürünü satın alırken duygularını da işin içine katar.
- B2B müşterileri ürünün zaman, maliyet ve kaynaklardan ne kadar tasarruf edileceğine odaklanır; B2C müşterileri ise sağlayacağı faydalara ve sonuca odaklanır.
“Satınalma” yönünden
- B2B yönteminde satınalma aşamaları uzun ve çetrefillidir; B2C yönteminde ise bu süreç basit ve kısa sürede gerçekleşir.
- B2B yönteminde satınalma aşamasında birden fazla kişinin kararına ihtiyaç vardır; B2C yönteminde ise tek bir kişinin kararı yeterlidir.
“Satış” yönünden
- B2B’de müşterinin ihtiyacı ve her iki taraf arasında oluşturulacak olan karşılıklı güven doğrultusunda istişari satış gerekliliği vardır; B2C’de ise doğrudan müşteri veya bayi temelli direkt satış yapılır.
“Pazarlama” yönünden
- B2B pazarlama yönteminde markalar müşterilerine farkındalık sağlayabilme konusunda yardımcı olur; B2C’de ise markalar müşterilerini satın almaya teşvik eder, sadık bir müşteri olmaları için uğraşır.
- B2B’de marka bireysel ilişkiler ve istişari satışlar ile oluşturulur; B2C’de ise bunun için reklamlar ve sosyal medya platformları kullanılır.
