Her geçen gün dijital bankacılık hayatımızda daha çok konuşuluyor ve BDDK’nın da kapsamı belirlemeye yönelik desteğiyle hayatımıza giriyor olacak.
Öncelikle ‘Dijital Banka’ kavramının ne olduğuna bakalım.
Bankacılık hizmetlerini fiziksel şubeler yerine esas olarak elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları aracılığıyla sunan kredi kuruluşları “dijital bankalar” olarak tanımlandı.
Peki dijital bankacılığı sadece dijital kanallar üzerinden hizmet veren şubesiz bankalar mı yapabilecek?
Hayır. Taslak yönetmelikte; bankacılık sektöründe finansal inovasyonu teşvik etmek, finansal kapsayıcılığı artırmak ve bankacılık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak üzere sadece dijital kanallar üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyet esaslarının ve bankacılık hizmetlerinin talep eden işletme ve yenilikçi girişimlere bir servis modeli olarak sunulabilme şartları belirleniyor.
Dijital bankalar standart bankaların tüm faaliyetlerini yapabilecek mi?
Hayır. Tebliğe göre dijital bankaların faaliyet kısıtları aşağıdaki şekilde belirlendi:
- Bu kapsamda dijital bankaların müşterileri yalnızca finansal tüketicilerden ve KOBİ’lerden oluşabilecek.
- Dijital bankalar, ana merkez ile ana merkezin bağlı hizmet birimleri dışında teşkilatlanmaya gidemeyecek ve fiziksel şube açamayacak.
- Dijital bankaların, müşteri şikayetlerini ele almak üzere en az bir fiziksel ofis kurması zorunlu olacak.
- Müşteri şikayetlerini ele almak amacıyla oluşturulacak birimler, bu amaç dışında bir şube gibi kullanılmayacak.
- Dijital bankalar, KOBİ boyutunu aşan ticari bankacılık faaliyet kollarında faaliyet gösteremeyecek.
- Dijital bankalar, kendi kuracakları ATM ağları ya da diğer mevcut ATM ağları üzerinden müşterilerine hizmet sunabilecek.
- Dijital bankalar, bankalar arası piyasalarda ya da para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösterebilecek, banka mevduatı kabul edecek, diğer bankalara kredi kullandırabilecek.
- 6493 sayılı kanun kapsamında faaliyet izni almış ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları için koruma hesabı hizmeti, KOBİ boyutunu aşan arayüz geliştiricilere servis bankası olarak servis modeli bankacılığı hizmeti sunabilecek.
- Müşterilerin hesabı üzerinden kendi bilgilerinin dışında işlem gerçekleştirildiğinin iddia edilmesi durumunda, söz konusu işlemlerin müşteri tarafından yapıldığını veya müşterinin kusurlu olduğunu ispat etme yükümlülüğü bankada olacak.
- Dijital bankanın finansman ürünlerinde diğer bankalara göre aşırı düşük fiyatlar veya mevduat ürünlerine aşırı yüksek faiz oranları uygulamak gibi agresif fiyat politikaları belirlemek suretiyle, hem kendi risk yönetim kapasitesini hem de finansal piyasaların güven ve istikrarını tehlikeye düşürdüğünün tespit edilmesi halinde, dijital banka Kurum tarafından gerekli görülen her türlü tedbiri almakla yükümlü olacak.
- Dijital bankaların, finansal tüketici niteliğindeki belirli bir müşterisine kullandırabileceği teminatsız nakdi kredilerin toplamı ilgili müşterinin aylık ortalama net gelirinin 4 katını aşamayacak.
- Müşterinin aylık ortalama net gelirinin tespit edilememesi halinde bu tür müşteriler için kullandırılabilecek teminatsız nakdi kredilerin toplamı 10 bin Türk lirasını aşamayacak.
- Ayrıca dijital bankalar, sunmakta oldukları elektronik bankacılık hizmetleri için her bir dağıtım kanalı bazında, taahhüt edilen süreklilik yüzdesi değerlerini internet adreslerinin ana sayfasında görünecek şekilde ilan edecek.
- Dijital bankaların internet bankacılığı ve mobil bankacılık dağıtım kanalları için taahhüt edilen süreklilik yüzdesi yüzde 99,8’den daha düşük bir değer olamayacak.
Dijital Banka kurmak için bir sermaye gerekiyor mu?
Evet gerekiyor. Tebliğe göre; Dijital bankaların kuruluşu için gerekli olan asgari sermaye tutarı, nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş olmak üzere, bir milyar Türk Lirasıdır. Kurul bu tutarı artırmaya yetkilidir.
Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Dijital Banka olabilecek mi?
Tebliğin 17.maddesine göre;
- (1) 6493 sayılı Kanuna göre faaliyet izni almış olan ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarının dijital banka olarak faaliyet izni almak istemesi halinde, söz konusu ödeme hizmeti sağlayıcıları, durumlarını Kanunun 7 nci, 8 inci ve 18 inci maddelerine uygun hale getirmek, İTİY’nin 4 üncü maddesinde belirtilen belgeleri Kuruma tevdi etmek ve bu Yönetmeliğin ikinci kısmının ikinci bölümü altında yer verilen hükümleri yerine getirmiş
olmak kaydıyla, İTİY’nin 7 nci maddesi ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca doğrudan
faaliyet izni başvurusunda bulunabilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ödeme hizmeti sağlayıcılarının faaliyet izni alabilmesi için
durumlarını, bu Yönetmeliğin ikinci kısmının birinci bölümü altında yer verilen genel esaslar
ile faaliyet kısıtlarına da uygun hale getirmeleri gereklidir.
İlgili yönetmelik taslağının tam metnine aşağıdaki linkten ulaşılabilir:
