Genellikle bankalar ATM yazılım ve operasyon hizmetlerini kendileri yapmayı tercih ederler. Bazı bankalar yazılımı third party firmalara yaptırıp operasyonel süreçleri kendileri yürütmeyi tercih etmektedir.
Bu durumda; her banka hem yazılım hem de operasyonel olarak ayrı ayrı iş yapmakta ve ciddi anlamda iş gücü harcanmaktadır.
Peki bu durumun olumsuz etkisi olacak mı?
Genellikle bu durumun nakit paraya erişimi zorlaştırdığı düşünülmekte, sık sık eleştirilerin de hedefi olmaktadır. Açıkçası sağlıklı yönetilebilirse bu durumun hem bankalar hem de kullanıcılar açısından faydalı olacağını düşünüyorum.
Bu doğrultuda bankaların kendi ATMlerini ortak bir platforma taşıyarak operasyonel ve iş yükü maliyetlerini azaltma yoluna gittikleri görülmektedir. Şu sıralar dünya bankaları bu geçişi biraz daha yumuşatacak “ortak ağa devir” yöntemini denemektedirler.
İlk olarak İsveç’te denenen bu yöntem, birden fazla bankanın ATM’sini özel bir şirkete ait ortak ATM ağına devretmesi esasına dayanıyor. Bankalar bu sayede ATM yönetim ve operasyonuna ayırdıkları eforu azaltırken aynı zamanda azalan ATM sayısından kullanıcıların etkilenmemesini sağlamış ve bankaya erişimi güç, az nüfuslu alanlarda da bankacılık hizmetini sağlamış olmaktadır.
Benzer şekilde, 2017 yılında Hollandalı bankalar ABN Amro, ING ve Rabobank Geldservice Nederland adlı şirketi oluşturarak, ATM’lerini bu şirkete devretmeye başladı. Şirketin parlak sarı renge sahip Geldmaat adlı ortak ATM’lerinin ilki Hollanda’nın Soest kasabasındaki Overhees alışveriş merkezinde hizmet vermeye başlamıştır. Bu sayede azalan ATM sayısı karşısında oluşması muhtemel müşteri mağduriyetlerinin önüne geçerek, operasyon ve işlem maliyetinin azaltılması hedeflenmektedir.
Geldservice Nederland, Geldmaat ATM’leriyle işlek sokaklarda ATM sayısının azaltılacağını ancak ATM ağının, makinelerin işlem adetleri ve yoğun kullanım zamanları gibi kriterler ışığında daha eşit bir şekilde dağıtılacağını belirtmektedir. Hollanda’da kullanılmaya başlanan bu yöntemin, müşterilerin nakit işlemlere erişimi ve nakit kullanımlarında müşterilere nasıl bir kolaylık sağlayacağını hep birlikte göreceğiz.
Türkiye’de niçin böyle bir uygulama bulunmuyor?
Ödeme sistemlerinde öncü ülkelerin başında gelen Türkiye’de de bu tür bir oluşum başlamıştır. Henüz proje aşamasındadır. Projenin detayları konusunda kamuoyuna duyuru yapılmadığı için bu konuda bir bilgi paylaşmam doğru olmayacaktır.
Sadece şu bilgiyi vereyim: Eğer proje hedeflendiği gibi hayata geçirilirse Türkiye’deki ATM yönetimi konusunda ciddi ve köklü değişiklikler olacak; sektöre hakim olacak yeni isimler eklenecektir.
