Açık bankacılık, finansal sistemdeki verilerin belirlenen düzenlemelere uygun bir şekilde standart Uygulama Programlama Arayüzleri (Application Programming Interface, API) aracılığı ile müşterinin açık rızası dâhilinde üçüncü taraf hizmet sağlayıcıların erişimine açılmasıdır. Bu sayede üçüncü taraf hizmet sağlayıcılar rekabet ortamında geliştirdikleri yenilikçi finansal hizmetler ile kullanıcılara çok daha hızlı, düşük maliyet ve yüksek kullanıcı deneyimi ile işlem gerçekleştirme imkânı sunarken, finansal kuruluşlar da temel hizmetlerini kullanıcılara üçüncü taraf hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla daha yaygın ve müşteri ihtiyaçlarına en uygun şekilde kullandırabilmektedir. Çok çeşitli bankacılık hizmetleri ve finansal hizmetleri içeren açık bankacılık uygulamalarının bir çeşidi olarak, 12 Kasım 2019 tarihli ve 7192 sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değiştirilen 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun (Kanun) 12 nci maddesinin birinci fıkrasına TCMB’nin yetki ve sorumluluk alanında bulunan ödemeler alanı için tanımlanmış iki temel hizmet eklenmiştir: • Ödeme Emri Başlatma Hizmeti: Ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma hizmeti [(f) bendi], • Hesap Bilgisi Hizmeti: Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrimiçi platformlarda sunulması hizmeti [(g) bendi]. Ödeme Hizmetleri Veri Paylaşım Servisleri (ÖHVPS) olarak adlandırılan söz konusu iki hizmet ile ödemeler alanındaki açık bankacılık servisleri Avrupa Birliği Ödeme Hizmetleri Direktifi’nin ikinci sürümü (Payment Services Directive 2-PSD2) ile uyumlu şekilde tanımlanmıştır. Diğer taraftan, 7192 sayılı Kanun ile 6493 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler çerçevesinde TCMB tarafından hazırlanan “Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik” (Yönetmelik) ve “Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ” (Tebliğ) 1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup söz konusu düzenlemeler ile ÖHVPS’ye ilişkin temel hususlar ile ilgili çerçeve çizilmiştir. İşbu rehber ile, söz konusu iki yeni ödeme hizmeti ile ilgili olarak, – Ödemeler alanında sıklıkla karşılaşılan bazı iş modellerinin ödeme emri başlatma ve hesap bilgisi hizmetleri açısından faaliyet izni alınmasını gerektirip gerektirmediği, – Lisans ve teknik sertifikasyon süreci gibi konularda tüm paydaşlar açısından yol gösterici bir doküman oluşturulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, TCMB’ye yapılacak başvuruların taraflarca daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesinin ve sonuçlandırılmasının mümkün olacağı düşünülmektedir. Rehberde yer alan değerlendirmeler genel hususlar açısından bir çerçeve çizmekte olup nihai değerlendirmeler iş modellerinin özelliklerine göre 6493 sayılı Kanun ve ilgili ikincil düzenlemeler kapsamında resmi başvuru sonrasında TCMB tarafından yapılacaktır.
İlgili rehberin detaylarına alttaki linkten ulaşabilirsiniz.
